Cứu sống người đột quỵ: Nguyên tắc vàng cần nhớ

Nguyên tắc vàng trong cấp cứu đột quỵ não sẽ giúp chúng ta nắm được kiến thức nhằm phát hiện và xử lý khi người thân bị đột quỵ não, cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của bản thân cũng như những người xung quanh trong việc phòng ngừa và điều trị đột quỵ não.

“Giờ vàng” trong cấp cứu đột quỵ não là gì?

Đột quỵ não là một trong các nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật, xếp hàng thứ 3 về tỷ lệ tử vong, sau ung thư và tim mạch, bệnh xảy ra khi việc cung cấp máu lên một phần não bộ bị đột ngột ngừng trệ. Nếu được cấp cứu sớm, trong vòng 3 giờ đầu kể từ khi có triệu chứng đột quỵ não đầu tiên thì bệnh nhân có khả năng phục hồi. Vì vậy, khoảng thời gian quý giá này thường được gọi là “Giờ vàng”.

Cách sơ cứu đột quỵ não

Khi thấy bệnh nhân có các dấu hiệu như:

• Đột ngột yếu, tê hay liệt mặt tay hoặc chân hay một phần nào đó của cơ thể
• Không nói được hoặc khó khăn trong nói hay hiểu ngôn ngữ.
• Mắt mờ, đặc biệt chỉ ở một mắt.
• Ngoài ra còn có những triệu chứng khác như nhức đầu dữ dội, chóng mặt, mất thăng bằng, mất khả năng phối hợp vận động.
• Hoặc có biểu hiện nôn mửa, sặc nước, thậm chí hôn mê…

Hoặc chúng ta có thể nhận diện được bệnh đột quỵ não bằng cách hỏi nạn nhân ba câu đơn giản: C. N. G.

1. Yêu cầu người đó Cười
2. Yêu cầu người đó Nói
3. Yêu cầu người đó Giơ tay lên

Nếu người đó bị trở ngại bất cứ điều nào kể trên, người nhà bệnh nhân cần bình tĩnh thực hiện biện pháp sau:

• Đỡ người bệnh khỏi bị ngã và đặt xuống chỗ thoáng, nghiêng qua một bên nếu nôn ói, móc hết đàm nhớt cho bệnh nhân dễ thở.
• Gọi xe đưa ngay người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất.
• Nếu thấy bệnh nhân khó thở hay ngừng thở: thổi hơi vào miệng bệnh nhân.
• Nếu bệnh nhân bị ngừng tim cần bóp tim ngoài lồng ngực
• Không tự ý cho bệnh nhân uống hoặc nhỏ thuốc hạ huyết áp hay bất kỳ loại thuốc nào khác.
• Không cạo gió, cắt lễ, cúng bái…

Trong khoảng thời gian 3 giờ này nếu bệnh nhân được đưa đến các trung tâm cấp cứu đột quỵ hoặc các bệnh viện lớn có đủ khả năng điều trị thì cơ hội cho bệnh nhân sống sót và phục hồi là tốt. Việc điều trị đột quỵ não bằng thuốc tiêu sợi huyết là một trong những biện pháp tối ưu cho bệnh nhân đột quỵ. Khi thuốc tiêu sợi huyết được đưa vào bằng đường tĩnh mạch, nó sẽ làm tan cục máu đông, khơi thông dòng máu và cung cấp máu trở lại cho các vùng não đang bị thiếu máu. Chính vì thế, việc sử dụng thuốc tiêu sợi huyết càng sớm càng tốt vì khi đó, cục máu còn chưa kịp bám chắc vào thành mạch thì hiệu quả sử dụng thuốc sẽ cao hơn, khả năng hồi phục sau điều trị sẽ thành công hơn. Vì vậy, cần khẩn trương đưa bệnh nhân tới nơi có thể điều trị nhanh chóng nhằm giảm thiểu các di chứng vô cùng nguy hiểm của đột quỵ não sau này.

Xem thêm: Cách cấp cứu đột quỵ não

Khi đột quỵ não đã qua thời điểm “giờ vàng”

Đột quỵ não nhồi máu khi đã qua 3 giờ vàng, việc tiêu huyết khối đường tĩnh mạch (dùng thuốc tiêu huyết khối qua truyền đường tĩnh mạch) không còn tác dụng. Có thể áp dụng biện pháp tiêu huyết khối đường động mạch nhưng kỹ thuật này rất phức tạp chỉ được thực hiện ở cơ sở chuyên khoa sâu. Khi đã bỏ qua khoảng “thời gian vàng”, người bệnh sẽ không có các biện pháp tối ưu để điều trị và do đó khả năng hồi phục của bệnh nhân sẽ rất kém có thể sẽ để lại di chứng nặng nề.

Tóm lại, hệ thần kinh não bộ của nạn nhân đột quỵ và tai biến mạch máu não có thể bị tàn phá nhanh chóng và khủng khiếp khi những người xung quanh không phát hiện ra các triệu chứng của đột quỵ não. Do đó, việc nắm bắt được những kiến thức về dấu hiệu, các nguyên tắc vàng trong cấp cứu cũng như cách phòng chống đột quỵ não có thể giúp bệnh nhân thoát khỏi cái chết đồng thời hạn chế các hậu quả nặng nề của đột quỵ não gây ra.

Đọc tiếp: Bài thuốc chống đột quỵ não